Waarschuwing: SPOILERS vooruit voor The Laundromat.
The Laundromat van Netflix is gebaseerd op het echte Panama Papers-lek, maar verkent het ware verhaal niet in zijn geheel. In plaats daarvan haalt regisseur Steven Soderbergh het verhaal weg voor een verklarend commentaar over belastingconcepten. De wasserette heeft alle filmische glans van een typische Soderbergh-film, wat zorgt voor een overwegend vermakelijke ervaring. Maar om die reden wordt het waargebeurde verhaal van The Laundromat over ‘het geheime leven van geld’ gereduceerd tot een opsommingstekenlijst van gesprekspunten.
Gebaseerd op het boek Secrecy World uit 2017 van Jake Bernstein, gaat The Laundromat fundamenteel over het Mossack Fonseca-lek uit 2015, waarin de twijfelachtige offshore-transacties van rijke elites aan het licht kwamen. Gary Oldman en Antonio Banderas portretteren respectievelijk Mossack Fonseca, medeoprichters Jürgen Mossack en Ramón Fonseca. Als gastheren van de film leren deze twee personages het publiek over geheimen van shell-bedrijven; een structureel apparaat waarmee Soderbergh The Laundromat voor de duidelijkheid in vijf secties kan opdelen.
Ga door met scrollen om te blijven lezen Klik op de onderstaande knop om dit artikel snel te bekijken.
Begin nu
Soderbergh's The Laundromat bevat een all-star ensemble cast, met Meryl Streep voorop als Ellen Martin, een fictief personage dat voortkomt uit een echte tragedie. Van act tot act, Soderbergh doordrenkt de Netflix-film met al zijn gebruikelijke stijl, maar lijkt de kern van de zaak te verdoezelen: wat er feitelijk gebeurde buiten de basis. Dit is wat The Laundromat weglaat over de Panama Papers, en waarom.
Wat de wasserette je niet vertelt over de Panama Papers
In 2015 ontving de Duitse krant Süddeutsche Zeitung gelekte klantinformatie van Mossack Fonseca. De hoeveelheid gegevens was zo groot - 11 miljoen documenten gekoppeld aan meer dan 200.000 accounts - dat meer dan 100 organisaties uit ongeveer 80 landen werden ingeschakeld om de documenten in de loop van een jaar te lezen. Op 3 april 2016 werden de bevindingen van het lek openbaar gemaakt, met als belangrijkste onthulling dat klanten van Mossack Fonseca het off-shore bedrijf gebruikten om belastingen te ontwijken en voor illegale activiteiten. In The Laundromat vindt het lek pas plaats tijdens de laatste handeling, en er wordt slechts kort naar verwezen. Voor dramatische doeleinden gebruikt Soderbergh Mossack en Fonseca als onbetrouwbare vertellers om hun werking uit te leggen, in plaats van het achter de schermen onderzoek uit te leggen.
Omdat The Laundromat niet primair gericht is op het daadwerkelijke lekken van Panama Papers en het daaropvolgende onderzoek, wordt de klokkenluider slechts kort genoemd tijdens de slotakte. Tijdens een barscène bespreken Mossack en Fonseca wie de klokkenluider zou kunnen zijn, samen met hun motivaties. In werkelijkheid is de identiteit van de persoon nog steeds niet onthuld. Een maand nadat de nieuwsberichten voor het eerst opdoken over de Panama Papers, beweerde de klokkenluider dat hij de informatie had gelekt om de reikwijdte van Mossack Fonseca's bereik bloot te leggen; om in wezen een kijkje te geven achter het gordijn van een geheime show die is opgezet voor rijke elites. Een meer keiharde film als All the President's Men richt zich sterk op de interacties van onderzoeksjournalisten met de Watergate Whistleblower, bekend als "Deep Throat". In tegenstelling tot,De wasserette is minder een procedureel en meer een waarschuwend verhaal over basisconcepten voor de kust. Soderbergh richt zich op het verschil tussen belastingontduiking en belasting vermijden, in plaats van klokkenluidersdrama.
Afgezien van Mossack en Fonseca, probeert The Laundromat geen van de echte mensen die in het lek worden genoemd in verlegenheid te brengen. De privé-transacties van talrijke internationale regeringsfunctionarissen worden beschreven in de Panama Papers, samen met beroemdheden als Stanley Kubrick, Pedro Almodóvar en Aishwarya Rai. Terwijl veel rijke en machtige mensen Mossack Fonseca gebruikten om illegale activiteiten te verdoezelen, gebruikten sommigen het bedrijf voor legale financiële doeleinden - een concept dat inderdaad duidelijk wordt gemaakt in de film. Met The Laundromat duikt Soderbergh echter niet volledig in de vuile kleine geheimen van de Panama Papers. In plaats daarvan gebruikt hij verschillende secties, ontworpen als korte verhalen, om uit te leggen hoe off-shore bedrijven zijn gestructureerd. Soderbergh probeert voorlichting te geven over belastingconcepten en gebruikt zowel Mossack als Fonseca voor komische verlichting.
Vreemd genoeg onthult The Laundromat niet veel over de daadwerkelijke Mossack en Fonseca. Gedurende de film spreken de gefictionaliseerde versies tot het publiek, in de hoop hun verhaal te vertellen. "Wij zijn echte mensen, net als jij", zegt Mossack, net voordat hij suggereert dat kijkers de volgende verhalen moeten beschouwen als "sprookjes die echt zijn gebeurd". In het echte leven zijn Mossack en Fonseca naar verluidt niet zo enthousiast over hoe ze worden geportretteerd in The Laundromat, wat blijkt uit een rechtszaak wegens smaad tegen Netflix. Het duo beweert dat de film van Soderbergh "… de eisers belastert en portretteert als meedogenloze, onverschillige advocaten die betrokken zijn bij het witwassen van geld, belastingontduiking, omkoping en ander crimineel gedrag."En daarin ligt de belangrijkste reden waarom Soderbergh zoveel informatie over het Mossack Fonseca-lek en de mensen die erbij betrokken zijn weglaat - het is een film die uitlegt hoe off-shore bedrijven werken en waardoor klanten lege vennootschappen kunnen gebruiken om belastingen te ontwijken. The Laundromat concentreert zich op "geheimen" en de regels van het spel, om zo te zeggen, in plaats van te werken als een 10-delige gelimiteerde serie over de geschiedenis van Mossack Fonseca en hoe alles van begin tot eind met elkaar in verband staat.
De regels van de wasserette uitgelegd
Omdat The Laundromat tot doel heeft kijkers op te leiden, worden Mossack en Fonseca in beeld gebracht als bekende personages die belangrijke informatie kunnen onthullen over shell-bedrijven - inactieve bedrijven die klanten financiële flexibiliteit onder de radar bieden. Er zijn vijf "geheimen", of regels, die Mossack en Fonseca bespreken in The Laundromat. De complementaire verhaallijnen zijn ontworpen om de primaire verhaallijn over Ellen Martin's zoektocht naar antwoorden over shell-bedrijven te bevorderen, maar ook om kijkers te informeren over hoe dergelijke regels van toepassing zijn op het echte leven. Dit betekent dat Soderbergh het publiek waarschuwt via Mossack en Fonseca's commentaren op het scherm.
In de sectie "The Meek Are Screwed" zet Soderbergh het opruiende incident van de film uiteen, aangezien de echtgenoot van Ellen Martin, Joe (James Cromwell), tragisch overlijdt tijdens een bootongeluk. Na te hebben vernomen over verzekeringsfraude die gevolgen zal hebben voor haar bankrekening, gaat Streeps personage op zoek naar meer informatie, waarmee ze vaststelt dat ze geen 'zachtmoedige' persoon is. Dit is een terugkerend thema, een geheim dat Mossack en Fonseca onthullen over de samenleving; een regel voor het manipuleren van de "zachtmoedigen". Voorafgaand aan het ongeluk met de openingsboot, leggen de Martins de betekenis van het woord "chic" uit aan een stel dat niet onder de indruk is; een metafoor voor echte mensen die gewoon tevreden zijn met wat ze al weten dat waar is en niet te hard willen nadenken over wat er buiten hun comfortzone gebeurt. Regel één is dus: zoals Ellen,Wees nieuwsgierig naar lege maatschappijen, anders - zoals het eerste geheim van The Laundromat aantoont - word je genaaid.
Tijdens het tweede deel, 'It's Just Shells', verschuift Soderbergh de naïviteit van het personage naar een journalist, die zich niet bewust lijkt te zijn van Ellen's suggesties over transacties met shell-bedrijven. De journalist wil zich alleen richten op verhalen die “dicht bij huis” zijn - een duidelijke verwijzing naar mensen die nieuwsverhalen vermijden die hun dagelijks leven niet beïnvloeden, althans aan de oppervlakte. Nu Ellen heeft besloten om informatie na te jagen, komt ze tot het besef dat zelfs goede nieuwsuitzendingen naïef zijn over de structuur van lege bedrijven. Regel twee, volgens The Laundromat: wees nieuwsgierig naar de concepten van shell-bedrijven en hoe mannen als Mossack en Fonseca deze gebruiken om rijke individuen te helpen.
Het derde deel van de wasserette, 'Tell a Friend', legt vast hoe Mossack en Fonseca professionele relaties vormden. Hier onderzoekt Soderbergh het delen van voorkennis; shell-bedrijfsconcepten die "zachtmoedige" mensen niet kunnen weten als ze niet nieuwsgierig zijn. Binnen de film zelf, stelt dit gedeelte Oldman en Banderas in staat om het als artiesten te hameren. Voor Mossack en Fonseca is hun grote geheim dat ze professionele geheimhouders zijn. Regel drie: Shell-maatschappijen zijn succesvol omdat alle betrokken partijen privacy waarderen, althans in theorie. De Mossack Fonseca klokkenluider brak die cruciale regel.
In de vierde sectie van The Laundromat over geheimen en regels, "Bribery 101", geeft Soderbergh een subplot over aandelen aan toonder en het verschil tussen privacy en geheimhouding. Een rijke man, Charles, wordt betrapt op bedrog door zijn dochter, en dus doet hij een bod dat ze niet kan weigeren: een rekening aan toonder van $ 20 miljoen aan toonder. In de film gaat deze sectie verder in op geheimen over shell-bedrijven. Wat een maatschappelijke regel betreft, het benadrukt het idee dat mensen verschillende motivaties hebben om lege vennootschappen te gebruiken, misschien alleen om een geheim onder familieleden te beschermen. Regel vier, The Laundromat houdt in: zij die niet "zachtmoedig" zijn, weten hoe ze moeten onderhandelen.
In het laatste deel van The Laundromat, "Making a Killing", verwijst Soderbergh naar een waargebeurd verhaal van corruptie en moord, een verhaal dat symbolisch is voor het grotere geheel. Binnen de film bouwt het in China ingestelde subplot spanning op, aangezien twee vrouwen een naïeve man vermoorden om onder meer bedrijfsgeheimen te beschermen. In dit specifieke gedeelte wordt de langverwachte leksequentie uiteengezet, hoe kort deze ook mag zijn, en wordt verder gedemonstreerd waarom de klokkenluider ervoor koos om offshore rekeninginformatie te onthullen: de onbalans van geld. Aan het einde levert Soderbergh een meta-verhaal af waarin Streep karakter breekt en tot het publiek spreekt. Regel vijf: begrijp het belastingsysteem en streef naar verandering. In The Laundromat gebruikt Soderbergh zijn vijf secties over "geheimen" om de spelregels vast te stellen voor fraude met shell-bedrijven.
Meer: de Disney + Back-catalogus kan niet concurreren met Netflix
Zijn de verhalen van de wasserette waar?
De tragedie in het eerste bedrijf van de Laundromat is gebaseerd op echte gebeurtenissen. In 2005 zonk de Ethan Allen in Lake George, New York, waarbij 21 doden vielen en de autoriteiten ertoe werden aangezet de twijfelachtige herverzekeringspolis te onderzoeken. Soderbergh gebruikt dat waargebeurde verhaal voor een fictief verhaal over Streep's Ellen Martin. Ze spoort Malchus Irvin Boncamper (Jeffrey Wright) op, een figuur uit het echte leven die in 2011 schuld pleitte aan een fraudeplan. Zoals eerder vermeld, zijn Mossack en Fonseca gebaseerd op echte mensen, de mannen die massafraude hebben georkestreerd via een Panamese firma die werd uiteindelijk gesloten in 2018. Soderbergh maakt ze stijlvolle figuren die symbolisch staan voor alle mensen met wie ze geassocieerd zijn.
Soderberghs China-set verhaal in The Laundromat is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. In zijn versie vergiftigen Gu Kailai (Rosalind Chao) en haar vrouwelijke assistent een zakenman genaamd Maywood (Matthias Schoenaerts), het resultaat van de voortdurende dreigementen van de man om Gu's man bij een schandaal te betrekken. In het echte leven vermoordde Kailai inderdaad een man op dezelfde manier, alleen zijn naam was Neil Haywood en ze werd bijgestaan door een mannelijke assistent. Voor dramatische doeleinden beëindigt Soderbergh de reeks door de relatie tussen lege vennootschappen, corruptie en internationale politiek aan te tonen. In een bizarre wending die niet wordt behandeld in The Laundromat, stuurde Gu vermoedelijk een dubbelganger naar haar proces - een praktijk die bekend staat als 'Ding zui'. In een gelimiteerde Netflix-serie zou dat subplot ongetwijfeld zijn verkend, maar niet in Soderbergh 's uitgeklede versie van het Mossack Fonseca-verhaal.
Met The Laundromat daagt Soderbergh kijkers niet uit door de donkerste verhalen in verband met het Panama Papers-lek te beschrijven. In plaats daarvan combineert hij feiten met fictie, en trollen Mossack en Fonseca komisch door ze karakters te maken die symbolisch zijn voor hun collectieve klantenkring: mensen die op het eerste gezicht vriendelijk en goedbedoeld lijken, maar in het geheim met anderen samenzweren om 'zachtmoedig "individuen die niet beter weten. Door middel van karaktergeheimen en maatschappelijke regels suggereert The Laundromat dat belastingbetalers beter op de hoogte moeten zijn van hoe lege vennootschappen opereren.