Iedereen die zich zorgen maakt dat Bill Condon - voormalig regisseur van de finale van de Twilight-franchise en meesterbrein achter films als Gods and Monsters en Kinsey - een eenzijdige politieke agenda heeft met zijn nieuwste film, de Wikileaks / Julian Assange-biopic The Fifth Estate, rest verzekerd: zijn bedoelingen zijn strikt tweeledig, tenminste als we hem op zijn woord in de bovenstaande promoclip geloven. Met slechts een haar van minder dan twee en een halve minuut, werpt het stuk niet alleen inzicht in de drijfveren van Condon in zijn film, maar ook die van zijn leidende man, Benedict Cumberbatch.
De komst van de clip kon niet meer op tijd zijn: het verscheen gisteren op internet om samen te vallen met de openingsavond van het Toronto International Film Festival van dit jaar, waar The Fifth Estate (waarvan de titel verwijst naar de alternatieve media van vandaag, online werd gevonden en van zelfbenoemde citizen journos) beleefde zijn wereldpremière. Hoewel er hier weinig of geen nieuw beeldmateriaal te zien is dat nog niet in de eerste trailer is vertoond, is er toch veel informatie over de geest van de productie die eruit kan worden gehaald.
Eén ding is zeker: er zijn een aantal ideeën in het spel met The Fifth Estate. Condon's grootste zorg ligt in het presenteren van de "grotere kwesties" van Wikileaks 'controverses en het verkennen van elke kant ervan met het thrillergenre als omhulsel; denk aan The Social Network for Assange en zijn website. Hij benadrukt ook expliciet dat zijn film in geen geval als documentair van aard mag worden beschouwd, en daar heeft hij gelijk op - speelfilms zoals We Steal Secrets: The Story of Wikileaks zijn waarschijnlijk betere bronnen voor diegenen die geïnteresseerd zijn in harde feiten en geschiedenis.
Aan de andere kant beschrijven Cumberbatch en Daniel Bruhl (Inglourious Basterds) het verhaal als een verhaal over twee vrienden, Assange en Daniel Domscheit-Berg (Bruhl), die samenwerken in naam van sociale rechtvaardigheid. Hun verhaal gaat over een snelle stijging van de bekendheid en schande op het wereldtoneel, evenals de gevolgen van die snelle stijging. Dit streven komt echter in het midden samen met het algemene doel van Condon: iedereen doet mee. Van Cumberbatch, Condon en Bruhl tot Laura Linney en Stanely Tucci, iedereen heeft een opmerking over wat The Fifth Estate te zeggen heeft over journalistiek in het informatietijdperk.
VROEGE BEOORDELINGEN
Het lijkt er dus op dat de film veel aan zijn hoofd heeft en probeert een aantal punten naar voren te brengen over Wikileaks, Assange en de impact van civiele waakzaamheid op de gegevensstroom in de wereld als geheel. Maar dat laat ons met een veel grotere vraag: is The Fifth Estate goed? Na gisteravond te zijn vertoond voor een anticiperend TIFF-publiek, zijn er een paar vroege recensies binnengekomen, en de algemene consensus - althans op dit moment - is "ja", hoewel met een paar kanttekeningen. Een opmerkelijke, terugkerende kritiek op de film van Condon is dat hij een beetje meer bijt dan hij kan kauwen:
Verscheidenheid:
Elke vijf minuten van menselijke interesse op de voorgrond of achtergrondnieuwsmateriaal hier zou gemakkelijk een artikel op zichzelf kunnen laten zweven. Zowel het vriendelijkste als het meest vernietigende dat je kunt zeggen over "The Fifth Estate" is dat het in de eerste plaats zichzelf hobbelt door te proberen meer context-behoeftig materiaal te proppen dan enig drama zou moeten verdragen.
The Guardian:
Dergelijke tweaks zullen niet een artistieke licentie laten intrekken. In feite, door zowel een boek over de affaire van Guardian-journalisten David Leigh en Luke Harding als het verslag van technisch activist Daniel Domscheit-Berg over het werken voor Assange aan te passen, is The Fifth Estate een project in wiens bronnen men veel vertrouwen kan stellen. Zeker, Condon doet dat. Soms kan het voelen dat hij de samenhang voor de chronologie op het spel heeft gezet, waardoor hij ons zijn eigen overdaad aan gegevens heeft gegeven zonder voldoende uitrusting aan te bieden waarmee we het kunnen doorzoeken.
Aan de andere kant vonden sommige critici dat de artistieke keuzes van Condon geforceerd en afleidend waren, waarbij ze te veel van de blunders uit de jaren negentig herinnerden. In tegenstelling tot David Fincher, die een manier vond om het drama dat draait om het ontstaan van Facebook boeiend te maken, ontdekt Condon naar verluidt niet echt een formule voor mijn opwinding uit scènes van Bruhl en Cumberbatch die rondsnuffelen en hacken op hun toetsenborden:
HitFix:
Schrijver / regisseur Bill Condon verdient alle soorten respect omdat hij probeert een manier te vinden om grote delen van deze film visueel dynamischer te maken dan je zou verwachten, aangezien dit grotendeels gaat over mensen die achter laptops zitten en typen, maar hij rent in veel van dezelfde problemen die deel uitmaakten van alle "computerhacker" -films in de jaren '90. De enige manier om dit visueel spannender te maken, is door te proberen een manier te vinden om ons als publiek te laten voelen hoe het voelt om Assange en Domscheit-Berg te zijn terwijl ze materiaal publiceren waarvan ze weten dat het de status quo, en er zijn momenten waarop de film dat goed vastlegt. Er zijn andere momenten waarop het voelt alsof ze gewoon te hard duwen om een visuele metafoor te creëren,en het heeft me uiteindelijk uit die scènes gehaald in plaats van me er volledig in te laten investeren.
JoBlo:
Condon houdt de film in beweging in een meedogenloos techno-thriller-tempo, maar nogmaals, hij weet te voorkomen dat het ooit te verwarrend of overweldigend wordt. De enige echte misstappen van Condon hier zijn stilistisch, met te veel scènes die het typen in chatrooms filmisch opwindend proberen te maken, met de resultaten die lijken op iets dat is overgebleven van een hackerthriller uit de jaren negentig als HACKERS of THE NET. Het plaatsen van getypte berichten op gezichten en andere trucs kunnen niet anders dan plakkerig aanvoelen. Hetzelfde geldt voor Condon's veelvuldige gebruik van hardhandige visuele motieven, zoals de vroege dagen van Wiki-Leaks dat werd afgeschilderd als een kantoor vol met honderden Assange's. Deze uitsparingen kunnen visueel interessant zijn, maar nogmaals, ze voelen meer dan een beetje gekunsteld en onnodig (ik denk dat minder visueeler is in films als deze).
Dat gezegd hebbende, lijkt het erop dat Condon erin is geslaagd een provocerende gedachte te schrijven over de veranderende relatie tussen waarheid en technologie, evenals de aard van de moderne journalistiek, in het tijdperk van het World Wide Web. Als The Fifth Estate geen totale samenhang bereikt in termen van plot, dan zullen mensen toch zeker over het onderwerp praten:
Collider:
Waarheid en technologie zijn onverbiddelijk met elkaar verweven omdat het medium de boodschap is. Zelfs Condon erkent impliciet hoe zijn film een perceptie van Assange heeft gecreëerd op basis van zowel het bronmateriaal als de casting, de montage enz. The Fifth Estate probeert niet de "echte" Julian Assange bloot te leggen. Het probeert te onderzoeken hoe Assange's creatie onze perceptie van de "waarheid" in een gewaagde, nieuwe en controversiële richting heeft geleid. The Fifth Estate biedt een andere laag waar we in plaats van een lezing over journalistiek en verslaggeving in het digitale tijdperk een leuk, flitsend beeld krijgen dat ervoor zorgt dat we de bron overwegen.
Maar er is bovenal één ding waar iedereen het gemakkelijk over eens is: Cumberbatch is fantastisch als Assange. Misschien wordt The Fifth Estate zijn hoogtepunt voor 2013, wat hem tot nu toe ongelooflijk druk heeft gehouden (Star Trek Into Darkness) en dat het hem drukker zal worden naarmate het einde van het jaar nadert (12 Years a Slave, The Hobbit: The Desolation of Smaug). Het klinkt alsof hij hier aan de top staat.
De Telegraaf:
De stem is rijkelijk perfect, niet alleen Assange's dreunende accent, maar ook zijn tongzuigende, natte aflevering op een tee. Een explosie van vloekachtige woede tijdens de vlucht wanneer hij op zijn laptop hamert, doordrenkt de stoel voorin met spuug, in slechts een van de ontelbare momenten waarop hij zijn nauwelijks bestaande kalmte verliest. Assange's arrogante overtuiging over de stappen die hij neemt voor de mensheid is zeker een geschenk voor de acteur, maar Cumberbatch geeft ons andere geschenken terug: hij maakt van de rol een feest van waanvoorstellingen, met paranoïde demonen die er van alle kanten aan knabbelen.
In de komende dagen kunnen er nog meer recensies online verschijnen, maar zo niet, dan is er niet veel tijd meer voordat The Fifth Estate zich opent voor een algemeen publiek en begint met vertoning voor de pers. Voorlopig is de algemene indruk van de film sterk, zij het ongelijk; het is mogelijk dat het een nieuwe discussie op gang kan brengen over de plaats van organisaties zoals Wikileaks in het huidige medialandschap. Over ongeveer een maand zullen we het zelf zien._____
The Fifth Estate arriveert op 18 oktober 2013 in de Amerikaanse theaters.
Bronnen hierboven vermeld