Misschien is de grootste kracht van film het vermogen om ons in te leven. Met zo'n meeslepend medium kan een goed gemaakte film ons in slechts twee uur overtuigen om diep te geven om bizarre fictieve personages en hun zorgen. Het enige dat nodig is, is een beetje competente cinematografie en toegewijd handelen om een publiek te laten begrijpen en identificeren met bijna elke hoofdrolspeler.
Dus hoe zit het als die hoofdrolspeler wiens ogen we doorzien niet de meest betrouwbare verteller is? Veel regisseurs hebben deze unieke kracht van film gebruikt om het publiek te laten inleven in onconventionele personages, vooral diegenen die lijden aan een verslechterende geestelijke gezondheid. Geestesziekte is moeilijk te vatten als je van buiten naar binnen kijkt, maar deze films weten allemaal iets unieks over het onderwerp te zeggen door ons in de schoenen te plaatsen van een personage dat op de rand van waanzin staat. Dit zijn 15 geweldige films over mensen die gek worden.
15 Requiem for a Dream
Darren Aronofsky's emotioneel uitputtende Requiem for a Dream bevat een grafische afdaling naar heroïneverslaving en een beruchte vernederende seksuele prestatie, maar het meest memorabele deel gaat over een vrouw en haar koelkast. Ellen Burstyn speelt Sara Goldfarb, een bejaarde weduwe die het grootste deel van haar gezelschap krijgt via televisie-infomercials en spelshows.
Een misleidend telefoontje overtuigt Sara ervan dat ze binnenkort in haar favoriete spelshow zal verschijnen, dus zet ze zichzelf op een streng dieet om van tevoren af te vallen. Maar in haar eentje kan ze het niet laten, vooral als de koelkast naar haar lijkt te grommen. Terwijl ze steeds hectischer wordt in het wachten op een gelegenheid die nooit zal komen, geeft een gewetenloze arts Sara een recept voor amfetamine-afslankpillen. Haar psychose verergert vanaf dat moment alleen maar, omdat ze waanvoorstellingen ervaart en wordt opgenomen in een psychiatrische instelling waar ze elektroconvulsietherapie ondergaat. In een van de meest memorabel verwoestende eindes in de recente filmgeschiedenis beëindigt Sara de film in een bijna vegetatieve toestand, nog steeds droomend van haar naderende verschijning op tv.
14 The Shining
Het grootste deel van zijn looptijd is Stanley Kubrick's The Shining een spookverhaal zonder de geesten. In plaats daarvan zien we de alledaagse activiteiten van de emotioneel verre Torrance-familie terwijl ze een eenzame winter doorbrengen als verzorgers van het Overlook Hotel. De kwetsbare matriarch Wendy probeert alles bij elkaar te houden, ondanks de schrijversblokkade van haar man Jack die tot gewelddadige uitbarstingen leidt, evenals de psychische visioenen van haar zoon Danny en de toegenomen afhankelijkheid van het spreken via een denkbeeldige vriend genaamd 'Tony'.
De hel breekt los als de geesten zich langzaam onthullen - of misschien is het slechts een bijwerking van de afnemende geestelijke gezondheid van het gezin. Jack waant zich tussen een balzaal van swingende socialites, maar het is Wendy - eerder bekend als een "enge filmfanaat" - die het grootste deel van het spook ziet op de vlucht voor haar pas moorddadige echtgenoot in het derde bedrijf.
13 Afstoting
Repulsion is een echte psychologische horrorfilm, gericht op de slopende en uiteindelijk gewelddadige paranoia die wordt ervaren door een prachtige Belgische manicure genaamd Carol (Catherine Deneuve). Ondanks haar knappe uiterlijk is ze onhandig in de buurt van mannen en is ze gestoord door de geluiden van haar zus die seks heeft in het appartement dat ze delen.
Zoals vaak gebeurt, is isolatie de katalysator voor Carol's verslechterende psychose, aangezien haar zus op vakantie gaat en haar alleen achterlaat in het appartement. We zien een glimp van een of andere vorm van seksueel misbruik in haar verleden, en regisseur Roman Polanski laat haar gerelateerde angsten voor intimiteit manifesteren door zenuwslopend geluidsontwerp en hallucinerende zwart-witbeelden zoals die van een dozijn tastende handen die uit de muren van het appartement komen. Uiteindelijk verandert haar paranoïde wantrouwen jegens de mannen die haar alleen als een seksueel object lijken te zien, in moorddadige woede.
12 De huurder
De minst bekende inzending in Polanski's "Appartementtrilogie", die Repulsion en Rosemary's Baby omvat, is even grappig als beangstigend. Polanski speelt zelf de hoofdrol als de timide Trelkovsky, die zijn intrek neemt in een appartement in Parijs wiens vorige huurder zelfmoord pleegde. Hij raakt een relatie met een vriend van de voormalige huurder terwijl hij eindeloos gepraat wordt door zijn nieuwe huisbaas en buren omdat hij 's nachts vrienden heeft.
In de grotendeels plotloze film wordt Trelkovsky zo geleidelijk in paranoia vervallen dat het moeilijk te bepalen is wanneer zijn perspectief onbetrouwbaar wordt. Het lijkt alsof iedereen hem verzorgt om in de voetsporen te treden van de zelfmoord van de vorige huurder, waarbij het plaatselijke café hem haar maaltijden serveert en de buren hem vanaf de overkant van de binnenplaats door een verrekijker bekijken. Het raadselachtige einde van de film verklaart niet veel, maar het verdubbelt wel de thema's van jezelf vastzitten in een leven dat niet van jezelf is, en niet in staat zijn om iets te communiceren - buiten een hectische, en onmiddellijk genegeerd, schreeuw om hulp.
11 Jacob's Ladder
Flashbacks van gewelddadige gevechten in Vietnam komen terug op de voormalige soldaat Jacob Singer (Tim Robbins) terwijl hij probeert een gewone burger te zijn in het New York City van de jaren 70. Maar de verschrikkingen zijn niet beperkt tot zijn flashbacks - ze zijn in het verlaten metrostation dat hij alleen ontdekt, de gezichtsloze figuren die hij in de schaduw ziet loeren, de korte ontmoetingen die hij heeft met zijn jongste zoon, die werd vermoord in een auto ongeval enkele jaren eerder. Is dit gewoon een geval van ernstige PTSD, of iets meer?
Jacob's hallucinaties en een ontmoeting met zijn voormalige bataljonsvrienden leidden hem tot een samenzwering over een experimentele agressieverhogende drug die de regering in het geheim aan haar eigen soldaten toediende. Pas na het doorstaan van grimmige visioenen van de hel en een ziekenhuis dat overweldigd is door rottend verval, gaat Jacob begrijpen en accepteren wat er werkelijk met hem is gebeurd. Maar tot die tijd laat regisseur Adrian Lyne het publiek net als Jacob door aanwijzingen zoeken, waarbij ze hun best doen om de realiteit van waanideeën te scheiden.
10 zwarte zwaan
Een balletdanser die zich voorbereidt op een productie van Swan Lake klinkt niet als de typische opstelling voor een psychologische thriller, maar het is ongelooflijk effectief als een danser in de handen van Requiem-veteraan Darren Aronofsky. De toegewijde Nina van Natalie Portman is al kwetsbaar bij het begin van de film, en haar verlangen om perfect te zijn in de hoofdrol van het stuk, evenals een gevoel van concurrentie met nieuwe dans Lily, sturen haar al snel het konijnenhol in.
Terwijl Nina immense druk op zichzelf begint uit te oefenen, vangt ze een glimp op van een donkere dubbelganger die haar besluipt, ontdekt ze onverklaarbare krassen op haar rug en probeert ze een nijnagel weg te pellen die maar blijft afbladderen. Door de fysieke en psychologische tol van een ambitieuze kunstenaar die naar perfectie streeft, vast te leggen, gaat Black Swan over veel meer dan alleen ballet.
9 De Babadook
De beste horrorfilms bevatten gruwelen die als metaforen werken, maar ook gewoon als oude monsters. De Babadook komt zeker in aanmerking, aangezien in de film een moeder genaamd Amelia zich inspant om het hoofd te bieden aan haar schrille en verontruste zoon Samuel in de nasleep van de dood van haar man. De plot begint wanneer ze het titulaire kinderboek op de boekenplank van haar zoon ontdekt en leest over de heer Babadook met de hoogste hoed, die slachtoffers kwelt die proberen het bestaan ervan te ontkennen.
Slaapgebrek en een reeks vreemde gebeurtenissen zetten moeder en zoon tegen elkaar op, aangezien Samuel de Babadook de schuld geeft en Amelia de zoon de schuld geeft die ze langzaamaan kwalijk neemt. Haar weigering om de Babadook te erkennen, maakt haar kwetsbaar voor bezit erdoor, en ze komt heel dicht bij het verwonden of zelfs doden van haar zoon voordat ze de controle terugkrijgt. Uiteindelijk geeft haar temmen van de Babadook - waarschijnlijk een metafoor voor verdriet, de dood en nog veel meer - een hoopvolle draai aan dit verhaal over leren leven na een geleden verlies.
8 Shock Corridor
Het undercover verblijf van een journalist in een psychiatrische inrichting onthult de mensen die gek zijn geworden door politieke omstandigheden in de Shock Corridor van regisseur Samuel Fuller. Om een veelbesproken moord uit te zoeken, controleert Johnny Barrett zichzelf in het psychiatrische ziekenhuis waar de moord plaatsvond, en vertelt hij verhalen over een incestueuze relatie met zijn 'zus', die eigenlijk gewoon zijn vriendin is die zich als zodanig voordoet.
In zijn onderzoek spreekt hij voornamelijk met drie patiënten: een voormalige soldaat die in Korea is gehersenspoeld tot communist en die nu denkt dat hij een Zuidelijke generaal is, een tweede, een atoomwetenschapper die terugkeerde naar de mentale leeftijd van zes jaar. -oud nadat hij de schade had gezien die door zijn uitvindingen was aangericht, en weer een zwarte man die door vooroordelen werd gedreven om zichzelf opnieuw voor te stellen als een Ku Klux Klan-lid. Door middel van interviews met deze slachtoffers van maatschappelijke kwalen ontdekt Barrett de identiteit van de moordenaar, maar pas nadat zijn geest permanent is beschadigd door zijn verblijf in de inrichting.
7 Sessie 9
De grootste angsten komen niet van beelden maar van geluiden in sessie 9, een film waarin een asbestbestrijdingsploeg erop uit trekt om een verlaten psychiatrisch ziekenhuis op te ruimen. Kort na het begin ontdekken ze een reeks sessietapes met interviews met een patiënt die lijdt aan een dissociatieve identiteitsstoornis.
Spanningen en onbehagen escaleren onder de bemanning als een van hen vermist wordt, en de teamleider Gordon - temidden van huwelijks- en financiële problemen - speelt de sessietapes door die naar de laatste titulaire sessie 9 leiden. het is duidelijk dat 'Simon', de meest gewelddadige van de verschillende identiteiten van de patiënt, nog steeds in deze verlaten gangen rondhangt. Het is een nogal overtuigende weergave van een beklemming, waarin het tragische verleden van een omgeving wordt gecombineerd met iemands verzwakte mentale toestand om nieuwe ravage aan te richten.
6 Zoek onderdak
Regisseur Jeff Nichols 'kijk op waanzin is een beetje meer ingetogen, en bijgevolg veel beangstigender omdat hij zo plausibel is. Michael Shannon schittert als Curtis, een echtgenoot en vader die verontrustende voorgevoelens begint te krijgen van een naderende natuurramp. Alleen hij en zijn vrouw zijn zich terdege bewust van de geschiedenis van psychische aandoeningen in zijn familie, en in feite kwam de paranoïde schizofrenie van zijn moeder naar voren toen ze ongeveer de leeftijd was die Curtis nu is.
Toch begint Curtis zijn levensonderhoud in gevaar te brengen door gereedschap te lenen om een schuilplaats te bouwen tegen zijn voorspelde storm, en door zijn vluchtigheid en toewijding aan zijn visioenen nog serieuzer zijn familie in gevaar te brengen. Take Shelter heeft een ander einde dat alles in twijfel trekt, maar het is passend voor een film die gaat over de onzekerheid die gepaard gaat met een echte psychische aandoening.
5 Observeer en rapporteer
Observe and Report werd uitgebracht op het hoogtepunt van Seth Rogen's ontluikende komedie-sterrendom, en werd verkocht als een andere caper over een doofus mall-agent in hetzelfde jaar als Paul Blart: Mall Cop. Het werd uitgebracht voor gemengde recensies en de slechtste kassa-opbrengsten van alle grote films in Rogen's carrière - waarschijnlijk omdat de film niet zozeer een gekke capriool bleek te zijn, als wel een zwarte komedie in de voorsteden van Taxi Driver.
Rogen zet zich volledig in als de sociaal onaangepaste Ronnie, een manisch-depressieve politieagent met een verlangen naar macht dat samen met zijn kwetsbare mentale stabiliteit verslechtert. Net zo belachelijk als hij echt gevaarlijk is, slaagt Ronnie niet voor het psychologische examen om politieagent te worden, en zo leidt hij zijn mannelijke machtswaanzin ergens anders door te proberen de slechterik te vermoorden en het meisje te winnen - in dit geval is de slechterik. een mysterieuze winkelcentrumflitser, en het meisje is de vieze make-upmedewerker met wie Ronnie geobsedeerd is.
4 Antichrist
Antichrist is niet voor de zwakken van hart. Het betreft een niet bij naam genoemd stel (Willem Dafoe en Charlotte Gainsbourg) wiens zoontje door een open raam kruipt terwijl ze seks hebben. De moeder voelt zich verantwoordelijk voor zijn dood en raakt in een depressie, dus maakt haar psychiater-echtgenoot de fout haar zelf te behandelen met een retraite in een afgelegen boshut. Hij is van plan celibatair te blijven terwijl ze haar behandelt, maar ze lijdt aan manische en steeds gewelddadigere episodes en eist seks om aan haar pijn te ontsnappen.
Zonder twijfel de meest verontrustende film van de 'depressie-trilogie' van de Deense regisseur Lars von Trier, werpt de Antichrist een onwankelbare blik op de hopeloosheid van een chaotische wereld door de ogen van iemand die aan een depressie lijdt, zoals Von Trier toegaf dat hij dat was tijdens de jaren dat hij de script nadat zijn uitvoerend producent het oorspronkelijke einde onthulde.
3 Barton Fink
De gebroeders Coen schreven deze Palme d'Or-winnaar uit 1991 nadat hun schrijfvoortgang voor een andere film (die Miller's Crossing zou worden) tot stilstand kwam - wat misschien de reden is waarom Barton Fink zo gefocust is op writer's block en het effect ervan op wat de film verwijst naar 'het leven van de geest'.
In dit geval is die geest van de pretentieuze toneelschrijver Barton Fink (John Turturro), die naar het Hollywood van de jaren 40 verhuist in de hoop sociaal bewuste films te schrijven om een verschil te maken. In plaats daarvan belandt hij op de eerste regel van een 'worstelfoto', gefixeerd door de mysterieuze geluiden van zijn kleine hotelkamer en het arbeidersmilieu van de nieuwe buurman Charlie (John Goodman, misschien wel de beste die hij ooit is geweest).). Omdat de Coens werden beïnvloed door Polanski-films zoals de eerder genoemde Repulsion en The Tenant, is niets zeker in Barton Fink, maar dat helpt de kijkers een lange weg om de gefragmenteerde mentale toestand van zijn geïsoleerde hoofdrolspeler te begrijpen.
2 taxichauffeur
Martin Scorsese's portret-in-film van een eenzame Vietnam-dierenarts die als taxichauffeur werkt in de sloppenwijken van New York, blijft de definitieve karakterstudie van de bioscoop van iemand die gek wordt. Robert De Niro charmeert aanvankelijk als de verlegen Travis Bickle, die net een tikkeltje griezeliger wordt als hij met alle oprechtheid een date meeneemt naar het pornotheater waar hij veel van zijn vrije uren doorbrengt. Uiteindelijk leiden Travis 'emotionele isolatie en ideeën over mannelijk heldendom - nogmaals, de slechteriken vermoorden en het meisje redden - tot gewelddadige fantasieën over het wegnemen van het' uitschot 'van de samenleving.
Het tonaal schokkende einde heeft ertoe geleid dat sommigen beweren dat de laatste scène misschien alleen in Travis 'gedachten plaatsvindt, maar des te verontrustender kan het zijn dat de samenleving zijn gewelddadige neigingen zal bekrachtigen zolang ze zich in de juiste context bevinden - of het nu dodelijk is. commies in het buitenland, of leden van de criminele onderklasse thuis.
1 wisserkop
Net zoals de Antichrist de wereld zou kunnen zijn zoals gezien door iemand met een depressie, zo kan Eraserhead een visie zijn van de moderne wereld zoals gezien door iemand die lijdt aan ernstige, ernstige angst. De debuutfilm van David Lynch speelt zich af in een claustrofobisch flatgebouw in een zwart-wit industriële woestenij, waar een man (tot in de perfectie gespeeld door Lynch-veteraan Jack Nance) zichzelf de onwetende vader en enige verzorger van een gemuteerd kind vindt dat niets doet maar jammeren van pijn dag na dag.
Gevangen in deze ellendige surrealistische verdraaiing van het vaderschap, vindt hij zijn toekomstige vrouw met een andere man en fantaseert hij over een zingende "Dame in de Radiator" die hem wenkt om zich bij haar "in de hemel" te voegen. Als hij er eindelijk niet meer tegen kan, steekt hij zijn onnatuurlijke zoon neer en trekt zich schijnbaar voorgoed in deze fantasie terug.
-
Wat zijn enkele van je favoriete films over psychische aandoeningen? Laat het ons weten in de comments.